İSRAİL RÖPORTAJ

Türkiye’nin İsrail’le yakınlaşma politikasını nasıl yorumluyorsunuz?

• Kendi mantığı açısından, Türkiye’nin birkaç kaygısı var. En önemlisi PKK meselesi ve Suriye’nin Hizbullah’a olduğu gibi PKK’ya da destek vermesi. Suriye, komşularını karıştıracak hareketlere destek vererek kendini dengede tutma taktiğini kullanıyor. Dolayısıyla Türkiye Cumhuriyeti devleti açısından bakıldığında Suriye’ye karşı önlem almak gerçekçi bir arayış. Bu arayış içinde Türkiye İsrail’le bir ittifaka giriyor. Bu adımın kısa dönemde Türkiye’nin algıladığı biçimiyle PKK tehlikesine karşı nasıl bir yararı olabilir bilemiyorum. Şimdi PKK meselesine girmek istemiyorum, ama orada da tıpkı Hizbullah’ın durumundaki gibi bir neden-sonuç ilişkisi var. Tıpkı Hizbullah olayındaki gibi, nedenleri ortadan kaldırmadan sonuçların üstüne gitmek pek anlamlı olmuyor. Diğer taraftan Türkiye’nin kayıtsız şartsız İsrail’le ittifaka gitmesi çok sakıncalı. Anladığım kadarıyla Türk Hariciyesi İsrail’in durumunu ve Ortadoğu’yu bütünlüklü bir bakışla değerlendirmiş değil. İsrail’le işbirliğine, Suriye’ye karşı yapılacak ilk iş olarak el atıldı. ABD’-deki Ermeni ve Rum lobilerine karşı Kenan Evren döneminden beri Siyonist lobinin desteğine başvurulmuştu zaten. Suriye-Yunanistan ittifakına karşı da refleks olarak İsrail’e tutunulabilineceği düşünüldü. Öte yandan İsrail’in Güney Kıbrıs’ta üsleri var! Bunlardan pek söz edilmiyor. İsrail’le işbirliğine dönük böyle bir politikanın dozunu çok iyi ayarlamaları lâzım. İsrail’in politikalarının âleti olmamak gerekir. Arap dünyasına yabancılaşmamak gerekir. Bu tür bir yabancılaşma Türkiye’nin iç politikası açısından özellikle İran’a yakın İslâmi hareketlere fırsat verme olasılığı olduğu için sakıncalıdır. Son olarak, Türkiye’nin İsrail’e ne kadar ihtiyacı varsa İsrail’in de Türkiye’ye o kadar ihtiyacı olduğunu hatırlamalıyız. İsrail’in Türkiye ile işbirliği artık İsrail’in Ortadoğu’da vazgeçilmez bir güç olarak tanınması anlamına gelmektedir. Türkiye Ortadoğu’da çok önemli bir ülke. Bu önem sadece Türkiye’nin iktisadî ve askerî gücünden kaynaklanmıyor. Türkiye Ortadoğu’daki tarihsel konumunu bu bölgede barış ortamının oluşması ve sürebilmesi için kullanabilir. Bunu yapabilmesi ise taraflar üstü bir politika izlemesine bağlıdır.Şunu vurgulamalıyım ki, tamamen pragmatik Realpolitik yaklaşımının çerçevesi içinde söylüyorum.

Türkiye’den Ortadoğu’ya bakışta Körfez Savaşı’ndan beri yaygınlaşan bir yaklaşım var. Kabaca: Ortadoğu’nun asla bulaşılmaması gereken bir batak olduğu ve Türkiye’nin önündeki alternatiflerin de, ya buradan yakasını sıyırıp Batı’yla bütünleşmek, ya da Ortadoğu’nun geri ve kaotik dünyasında kaybolup gitmek olduğu söyleniyor...

• Yalnız, Ortadoğu’daki kaotik ortamın büyük ölçüde sorumlusu İsrail ve onun işgalleri, askerî harekâtları sonucu ortaya çıkan ve meşrûluklarını da bu işgallere borçlu olan siyasî güçler. Şimdi Türkiye’de bir yanılgı var. İsrail Türkiye için Batı’yı simgeliyor ve İsrail’le yakınlaşma Batı’yla yakınlaşmanın bir parçası olarak algılanıyor. Halbuki İsrail Türkiye ile yakınlaşarak Ortadoğu’nun vazgeçilmez bir parçası olmayı amaçlıyor. Yani Türkiye İsrail’le ittifak yaparak bırakın Ortadoğu’dan yakayı sıyırmayı Ortadoğu politikasında taraf oluyor.